Quy Nhơn không chỉ nổi tiếng với biển xanh, cát trắng và ẩm thực phong phú mà còn là nơi lưu giữ nhiều làng nghề truyền thống độc đáo. Trong số đó, Làng cói Phù Mỹ là điểm đến mang đậm giá trị văn hóa và tinh thần sống xanh của người dân miền Trung. Những sản phẩm từ cói mộc mạc nhưng bền chắc đã trở thành niềm tự hào không chỉ của huyện Phù Mỹ mà còn của cả Bình Định, góp phần tạo nên bản sắc riêng cho vùng đất võ.
Làng cói Phù Mỹ – Dấu ấn truyền thống giữa đất võ
Nằm ở huyện Phù Mỹ, cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 60 km, Làng cói Phù Mỹ đã có lịch sử hàng trăm năm gắn bó với nghề đan lát. Cói – một loại cây mọc nhiều ở vùng đất ngập nước – từ lâu đã trở thành nguyên liệu chính để người dân nơi đây sáng tạo nên những sản phẩm thủ công bền bỉ, gần gũi với cuộc sống hằng ngày.
Điểm đặc biệt của làng nghề này chính là cách người dân gìn giữ nghề truyền thống. Qua nhiều thế hệ, những đôi bàn tay khéo léo đã biến những sợi cói cứng cáp thành những chiếc chiếu, giỏ, túi hay nhiều vật dụng sinh hoạt thiết yếu.
Quá trình hình thành và phát triển của Làng cói Phù Mỹ
Theo các bậc cao niên trong làng, nghề đan cói ở Phù Mỹ xuất hiện từ hàng trăm năm trước, bắt nguồn từ nhu cầu thực tế của người dân ven sông ven đầm. Lúc đầu, sản phẩm đơn giản nhất chính là chiếu cói – vật dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt xưa.
Dần dần, khi cuộc sống phát triển, sản phẩm từ cói ở Làng cói Phù Mỹ cũng trở nên đa dạng hơn: nào là giỏ đựng đồ, thảm trải sàn, túi xách thời trang, hộp trang trí… Chính sự linh hoạt này đã giúp làng nghề không chỉ tồn tại mà còn vươn ra thị trường rộng lớn hơn.
Nghệ thuật đan cói – Công phu từ từng sợi
Chọn nguyên liệu
Người dân Phù Mỹ thường thu hoạch cói vào mùa nắng, khi cây đạt độ dài và độ dẻo tốt nhất. Sau đó, cói được phơi khô tự nhiên rồi phân loại kỹ lưỡng để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Công đoạn đan lát
Mỗi sản phẩm đều được đan hoàn toàn bằng tay. Người thợ phải biết cách điều chỉnh lực tay để sợi cói vừa khít, đều nhau, không quá chặt cũng không quá lỏng. Chính sự tỉ mỉ này mới tạo nên những sản phẩm bền chắc và đẹp mắt.
Trang trí và hoàn thiện
Ngày nay, để phù hợp với thị hiếu, các nghệ nhân ở Làng cói Phù Mỹ còn sáng tạo thêm nhiều mẫu mã hiện đại, kết hợp màu sắc nhuộm tự nhiên để sản phẩm trở nên phong phú và có tính thẩm mỹ cao hơn.
Giá trị văn hóa và kinh tế của Làng cói Phù Mỹ
Đậm đà bản sắc văn hóa
Không chỉ là một nghề truyền thống, đan cói còn là một phần trong đời sống tinh thần của người dân Phù Mỹ. Hình ảnh những người phụ nữ vừa trò chuyện vừa thoăn thoắt đôi tay bên khung dệt là nét đẹp bình dị, gợi nhớ ký ức quê hương.
Đóng góp kinh tế cho địa phương
Sản phẩm từ cói hiện nay không chỉ phục vụ trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Đây là nguồn thu nhập quan trọng, giúp nhiều hộ gia đình ổn định kinh tế và nâng cao đời sống.
Gắn liền với xu hướng sống xanh
Trong bối cảnh hiện nay, khi con người ngày càng quan tâm đến môi trường, những sản phẩm thủ công từ cói trở thành lựa chọn thay thế hoàn hảo cho nhựa và các vật liệu khó phân hủy. Nhờ đó, Làng cói Phù Mỹ được xem là biểu tượng cho lối sống xanh, thân thiện với môi trường.
Những sản phẩm đặc trưng của Làng cói Phù Mỹ
Chiếu cói truyền thống
Sản phẩm nổi tiếng và lâu đời nhất của làng, gắn liền với đời sống sinh hoạt của nhiều gia đình. Chiếu cói Phù Mỹ có độ bền cao, thoáng mát, rất thích hợp cho khí hậu miền Trung nắng nóng.
Giỏ và túi xách cói
Ngày nay, túi xách và giỏ cói trở thành xu hướng thời trang “xanh”. Sản phẩm mang nét đẹp mộc mạc nhưng vẫn tinh tế, phù hợp cho nhiều dịp sử dụng.
Đồ gia dụng và trang trí
Từ hộp đựng, tấm trải bàn đến các sản phẩm trang trí nội thất, tất cả đều mang phong cách gần gũi với thiên nhiên. Đây chính là điểm cộng giúp sản phẩm từ Làng cói Phù Mỹ ngày càng phổ biến trong đời sống hiện đại.
Du lịch trải nghiệm tại Làng cói Phù Mỹ
Không chỉ nổi tiếng với sản phẩm thủ công, Làng cói Phù Mỹ còn là điểm đến trải nghiệm hấp dẫn. Du khách có thể:
-
Tham quan quy trình trồng, thu hoạch và chế biến cói.
-
Tận tay thử đan lát những sản phẩm đơn giản dưới sự hướng dẫn của nghệ nhân.
-
Mua sắm những món quà lưu niệm độc đáo từ cói.
Trải nghiệm này không chỉ mang đến niềm vui mà còn giúp bạn hiểu thêm về giá trị văn hóa truyền thống của người dân Quy Nhơn – Bình Định. Nếu bạn quan tâm nhiều hơn đến nét đẹp thủ công ở vùng đất võ, có thể tham khảo thêm hành trình về làng nghề truyền thống Quy Nhơn để có cái nhìn toàn diện hơn.
Giữa nhịp sống hiện đại, Làng cói Phù Mỹ vẫn giữ được nét đẹp truyền thống, trở thành biểu tượng của sự gắn kết giữa con người với thiên nhiên. Những sản phẩm cói không chỉ mang giá trị sử dụng mà còn là minh chứng cho tinh thần sống xanh, bền vững của người dân đất võ.
Nếu có dịp đến Quy Nhơn, đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm làng nghề độc đáo này – nơi mà từng sợi cói mộc mạc lại chứa đựng cả hồn quê và niềm tự hào văn hóa Bình Định. Và để cập nhật thêm nhiều điểm đến, đặc sản hay trải nghiệm thú vị khác, bạn có thể theo dõi Fanpage Ghiền Quy Nhơn.